Ιστορία της μπύρας
Ο ζύθος και η τέχνη της ζυθοποιΐας είναι γνωστά στον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Αναφέρεται ότι οι Σουμέριοι το 6000 π.Χ. είχαν αναπτύξει εμπόριο ζύθου. Επίσης από πάπυρους που σώζονται φαίνεται ότι οι Αιγύπτιοι περί το 4000 π.Χ. χρησιμοποιούσαν το κριθάρι, καθώς και άλλα δημητριακά για την παρασκευή ζύθου.
Μετά από πολλά χρόνια ο ζύθος έγινε πολύ γνωστός στη Βόρεια Ευρώπη και κυρίως στους Αγγλοσάξωνες και Τεύτονες οι οποίοι κατοικούσαν στη σημερινή Βρετανία, Γερμανία, Βέλγιο και Ολλανδία. Βέβαια, δεν είναι γνωστό πώς, πότε και από ποιούς έμαθαν την τέχνη της ζυθοποιϊας. Αναφέρεται ότι ένας Έλληνας περιnγητής που ταξίδευσε στην Bόρεια Γαλλία περί το 325 π.Χ. περιέγραψε σχετικά με την παρασκευή του ζύθου και μάλιστα αναφέρει την μεγάλη κατανάλωση ζύθου που παρατήρησε εκεί.
Περί το τέλος του 17ου αιώνα η κατανάλωση ζύθου ήταν σημαντική και ήταν διαδεδομένη κυρίως σε μοναστήρια της Κεντρικής Ευρώπης. Ένας από τους λόγους ήταν η κακή ποιότητα του πόσιμου νερού. Ένας άλλος λόγος ήταν το ότι οι άνθρωποι πίστευαν ότι ο ζύθος ήταν υγρό με φαρμακευτικές ιδιότητες για πολλές ασθένειες.
Μέχρι της εποχής του Γάλλου Παστέρ η ζυθοποιϊα ήταν μια τέχνη. Ο λαμπρός αυτός επιστήμων έθεσε τα θεμέλια της επιστήμης της ζυθοποιϊας, εισάγοντας για πρώτη φορά την μαγιά για την διαδικασία της ζύμωσης. Στην συνέχεια η ζυθοποιϊα τέθηκε σε άλλες βάσεις κυρίως επιστημονικές χωρίς όμως να παύσει να θεωρείται και τέχνη.
Η επιστήμη λοιπόν αυτή βελτίωσε την γεύση, το άρωμα και γενικά την ποιότητα του προϊόντος αυτού, που έχει την μεγαλύτερη κατανάλωση από όλα τα αλκοολούχα ποτά. Σήμερα, με την ραγδαία εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας έχουν δημιουργηθεί τεράστιες μονάδες παραγωγής σε όλον τον κόσμο καθώς και ινστιτούτα, κέντρα έρευνας, επιστημονικά περιοδικά και τόσα άλλα που όλα προσπαθούν και αποσκοπούν συνεχώς στη βελτίωση της ποιότητας της μπύρας. Σήμερα η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση μπύρας στην Ευρώπη είναι 80 λίτρα και στην Ελλάδα 40 λίτρα. Είδη της μπύρας Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες (οικογένειες) ανάλογα με την μαγιά που χρησιμοποιείται κατά τη ζύμωση τους.
1.Μπύρες που παράγονται με βυθοζύμη(bottom fermenting).
Η μαγιά κατακάθεται στον πυθμένα του δοχείου ζύμωσης. Πρόκειται για μπύρες τύπου Lager, με ανοιχτό χρώμα (ξανθιές) και αποτελούν το 90% της παγκόσμιας παραγωγής μπύρας. Εδώ ανήκουν και οι μπύρες Pils ή Pilsen με πιο έντονο άρωμα και γεύση λυκίσκου, και οι μπύρες Bock (μαύρες), Munich και Dortmunder (από τις ομώνυμες Γερμανικές πόλεις.
2.Μπύρες που παράγονται με αφροζύμη (top fermenting).
Η μαγιά ανεβαίνει στην επιφάνεια του δοχείου ζημώσης. Πρόκειται για μπύρες τύπου Ale, με σκούρο χρώμα (κόκκινο-μαύρο) και που αποτελούν το 10% της παγκόσμιας παραγωγής μπύρας. Εδώ ανήκουν οι μπύρες Stout και Porter οι οποίες έχουν έντονο άρωμα βύνης, οι μπύρες weiss ή wheat beers οι οποίες έχουν σαν πρώτη ύλη εκτός από κριθάρι και σιτάρι και περιέχουν μαγιά γι' αυτό είναι θολές καθώς και οι μοναστηριακές μπύρες που παράγονται στα μοναστήρια, κυρίως του Βελγίου (trappist beers) Μία ειδική κατηγορία ζύθου είναι οι μπύρες με χαμηλή (low alcohol) ή καθόλου (free alcohol) περιεκτικότητα σε αλκοόλη καθώς και οι μπύρες με λιγότερες θερμίδες (light beers) Πρώτες ύλες 1) Νερό: Tο 93-95% της μπύρας είναι νερό. Για την παραγωγή 1lt μπύρας απαιτούνται 5-6 λίτρα νερoύ. Αυτό σημαίνει πως η ποιότητα του νερού "παίζει" καθοριστικό ρόλο στο τελικό προϊόν.
Γι' αυτό γίνονται συνεχείς δειγματοληψίες και αναλύσεις. 2) Κριθάρι - Βύνη:
Το κριθάρι έχει 65% άμυλο και ένζυμα που βοηθούν τη διάσπασή του, 12% πρωτεΐνες και ανόργανα συστατικά. Το κριθάρι πρέπει να μετατραπεί σε βύνη , κατά τη βυνοποίηση όπου το άμυλο μετατρέπεται σε σάκχαρα
3) Μαγιά:
Η μαγιά που χρησιμοποιείται είναι σακχαρομύκητας που μετατρέπει τα σάκχαρα του γλεύκους σε αλκοόλη και διοξείδιο του άνθρακος. Η μαγιά επηρεάζει σημαντικά τη γεύση και το άρωμα της μπύρας γι'αυτό χρησιμοποιούνται "καθαρές" καλλιέργιες .
4) Λυκίσκος:
Ο λυκίσκος είναι αναρριχόμενο φυτό που καλλιεργείται σε χώρες με ψυχρό κλίμα. Στη μπύρα δίνει την πικράδα και το άρωμα. Άρχισε να χρησιμοποιείται μετά τον 8ο αι. μ.Χ. Στη ζυθοποιία χρησιμοποιούνται τα άνθη από τα οποία παράγονται διάφορες μορφές λυκίσκου π.χ. εκχύλισμα.
5) Πρόσθετα:
Για την παρασκευή ορισμένων τύπων μπύρας χρησιμοποιούνται και άλλα πρόσθετα όπως: σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι, φρούτα κ.α. τα οποία δίδουν στη μπύρα διάφορες ιδιότητες (χρώμα, άρωμα και γευση).
Παραγωγική διαδικασία
1.Βυνοποίηση:
Διαβροχή, Βλάστηση, Φρύξη
2.Ζυθοποίηση:
Άλεση βύνης, Σακχαροποίηση, Διήθηση γλεύκους / μούστου, Βρασμός γλεύκους με προσθήκη λυκίσκου, Ψύξη και Αερισμός γλεύκους, Δοσομέτρηση μαγιάς
3.Ζύμωση - Ωρίμανση/Σιτευση - Διήθηση και Ανθράκευση ζύθου
4.Συσκευασία (φιάλη, κουτί, βαρέλι): Πλύσιμο και Έλεγχος φιαλών, Γέμισμα και κλείσιμο, Παστερίωση, Εττικετάρισμα και Κιβωτιοποίηση και Παλλετάρισμα
5.Αποθήκευση, Διανομή και Πώληση.
Παράγοντες που επηρρεάζουν την ποιότητα και συμβουλές για τη σωστή αποθήκευση
Φως: Είναι εχθρός της μπύρας. Πρέπει να αποθηκεύεται σε σκοτεινό μέρος και όχι κάτω από τον ήλιο η αλλο τεχνητο φως
Θερμοκρασία: Επηρεάζεται η διάυγεια, η γεύση και η διάρκεια ζωής της. Να αποφεύγονται οι ακραίες θερμοκρασίες κατά τη μεταφορά και την αποθήκευση, πχ τα φορτηγά να σκεπάζονται. Χρόνος: Επηρεάζει την ποιότητα, γεύση και τη φρεσκάδα της. Όσο πιο φρέσκια είναι τοσο καλυτερη. Πρεπει να εφαρμόζεται η αρχή FIFO (FIRST IN, FIRST OUT) δηλαδή ότι μπαίνει στην αποθήκη πρώτο βγαίνει πρώτο.
Σκόνη - Υγρασία: Επηρεάζεται η εμφάνιση (πώμα, εττικέτα, χαρτοκιβώτιο, δίσκος, κιβώτιο). Να αποθηκεύεται σε καθαρή και ξηρή αποθήκη.
Δυνατές μυρωδιές: Μπορεί να περάσουν από την συσκευασία και να επηρεάσουν την ποιότητα της. Να μην αποθηκεύεται κοντά σε κρεμμύδια, ψάρια, καφέ, διαλυτικά υγρά, πετρέλαιο, καθαριστικά, χημικά κ.α..
Πως πίνουμε σωστά μία μπύρα Οι μπύρες lager / pilsen σερβίρονται σε 5 - 7 οC και οι μπύρες ale / stout σε 10- 12 οC
Χρησιμοποιούμε ειδικά ποτήρια μπύρας που τη βοηθάνε να ελευθερωθεί το άρωμα και ο αφρός της. Πρέπει να είναι καθαρά και χωρίς ίχνος λίπους διότι καταστρέφεται ο αφρός της. Σερβίρεται πάντα με αφρό ο οποίος οφείλεται στα ίδια τα φυσικά συστατικά της και είναι ένδειξη για την ποιότητα και το άρωμά της.
Μπύρα και υγεία
Από την αρχαιότητα είναι γνωστό ότι η μπύρα έχει και θεραπευτικές ιδιότητες και σήμερα αναγνωρίζεται ότι η κατανάλωσή της έχει ευεργετικές επιδράσεις στον άνθρωπο που οφείλονται σε ορισμένα συστατικά της. Περιέχει όλες τις βιταμίνες της ομάδος Β που προέρχονται κυρίως από τη μαγιά που είναι απαραίτητες έναντι πολλών ασθενειών.
Πολλά ανόργανα συστατικά που προέρχονται από το νερό και το κριθάρι είναι βασικά για τη λειτουργία διαφόρων συστημάτων του οργανισμού. Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις (πολυφαινόλες) που προέρχονται από το κριθάρι και το λυκίσκο μειώνουν τις καρδιοπάθειες και το άγχος.
Οι ενώσεις του λυκίσκου δρουν κατά της οστεοπόρωσης και έχουν καταπραϋντική δράση. Τα φυτοοιστρογόνα του λυκίσκου δρουν κατά του καρκίνου και έχουν αγχολυτική δράση.
Δεν περιέχει παθογόνα μικρόβια λόγω του βρασμού του γλεύκους και της παστερίωσης. Έχει αποδειχθεί ότι κάνει καλό στις γυναίκες κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και λoχείας.
Από τα αλκοολούχα ποτά η μπύρα είναι αυτό με το χαμηλότερο ποσοστό αλκοόλης (συνήθως 0,5 - 7,0 %). Η μπύρα δεν παχαίνει, λόγω των λίγων θερμίδων που έχει. Αυτά που παχαίνουν είναι αυτά που συνοδεύουν την μπύρα (ξηροί καρποί, τυριά, αλλαντικά)
Επίλογος
Η αγαπημενή, η σύντροφος, η γοητευτική συνοδός, η εκλεκτή της παρέας!
Ξανθιά, κόκκινη, μαύρη, lager, pilsen, ale, stout, μοναστηριακή, μυστηριώδης και απρόβλεπτη, με γεύσεις και αρώματα που σαγηνεύουν, προσφέρει αξέχαστες γευστικές εμπειρίες.
Ανάλαφρη, απαλή, ευχάριστα πικρή, γλυκόπικρη, δροσιστική, δυνατή, γεμάτη, ξηρή, φρουτώδης, πικάντικη, αρωματική, ιδιαίτερη, ξεχωριστή, με αλκοόλ ή χωρίς, μέσα σε δυναμική, ελκυστική φιάλη, σε κουτί ή σε βαρέλι, σερβιρισμένη αφρίζουσα σε λαμπερά ποτήρια, η μπύρα είναι, πάνω απ' όλα, ένα φυσικό προϊόν, αντάξιο της εμπιστοσύνης σας.
Διαλέξτε αυτή που σας ταιριάζει και απολαύστε την.
Στην υγειά σας !